Belemmeringen voor Het Nieuwe Werken weggenomen
Het Nieuwe Werken (HNW) kenmerkt zich doordat werknemers, binnen de door de werkgever vastgestelde grenzen en met inachtneming van de arbeidsregelgeving, zelf mogen bepalen wanneer ze werken, waar ze werken, hoe ze werken en met welke hulpmiddelen. De groep werknemers die aan deze nieuwe arbeidsvorm doet, is snel groeiende. HNW helpt mensen arbeid en zorg beter met elkaar te combineren en vermindert het probleem van de verkeersmobiliteit. Daarnaast bevordert het de arbeidsparticipatie en duurzame inzetbaarheid van mensen. HNW levert daarmee een bijdrage aan de economische ontwikkeling van Nederland.
Belemmeringen
Uit onderzoek van de Universiteit van Amsterdam blijkt dat het Arbeidsomstandighedenbesluit nauwelijks belemmeringen bevat. De belemmeringen die er zijn, zijn op te lossen met beperkte aanpassingen van de regels en nadere interpretatie van enkele bepalingen in lagere regelgeving. Daartoe is het Arbeidsomstandighedenbesluit op de volgende punten gewijzigd:
1. Lichter arboregime
De term ‘thuiswerk’ in artikel 1.1, vijfde lid, van het Arbeidsomstandighedenbesluit komt te vervallen en wordt vervangen door de term ‘plaatsonafhankelijke arbeid’. Onder ‘plaatsonafhankelijk’ wordt verstaan: buiten het bedrijf of de inrichting van de werkgever. Met het vervangen van de term wordt gelijktijdig gekozen voor een ruimere definitie van dit type arbeid. Dientengevolge zal het lichtere arboregime voor thuiswerk ook op plaatsonafhankelijke arbeid van toepassing worden. In de praktijk komt het erop neer dat de verplichtingen in het Arbobesluit niet van toepassing zijn op plaatsonafhankelijke arbeid, tenzij dit in aparte voorschriften is opgenomen. De werkgever hoeft voor plaatsonafhankelijke arbeid bijvoorbeeld niet langer te voldoen aan de concrete eisen voor de inrichting arbeidsplaatsen, zoals vluchtwegen, nooduitgangen, brandbestrijding, voorkomen valgevaar.
Er is bewust gekozen voor de term ‘plaatsonafhankelijk’ in plaats van ‘plaats- en tijdonafhankelijk’. Het feit dat de werknemer op een andere tijd dan gebruikelijk zijn arbeid verricht op zijn arbeidsplaats in het bedrijf of de inrichting van de werkgever is voor de regels die gelden in het kader van het Arbeidsomstandighedenbesluit niet relevant. Die regels blijven hetzelfde.
2. Alle voorschriften bij elkaar
Om het Arbeidsomstandighedenbesluit met betrekking tot plaatsonafhankelijke arbeid helderder en toegankelijker te maken, is ervoor gekozen om alle voorschriften op één plek onder te brengen: afdeling 10 van hoofdstuk 1. Hier staan niet alleen de definitiebepalingen, maar ook alle andere bepalingen die van toepassing zijn op plaatsonafhankelijke arbeid. Dat is wel zo handig voor wie hier mee te maken heeft.
3. Beeldschermwerk
Ten behoeve van de duidelijkheid is, vooruitlopend op een herziening van de EU-richtlijn Beeldschermwerk, de term ‘conventionele schrijfmachines met display’ uit het Arbeidsomstandighedenbesluit geschrapt. De term werd als gedateerd ervaren. Deze wijziging staat los van het Nieuwe Werken.
Toezicht
Bij plaatsonafhankelijke arbeid is direct toezicht door de werkgever minder mogelijk. De werkgever blijft echter verantwoordelijk voor de arbeidsomstandigheden. Hij zal voor zijn toezicht gebruik moeten maken van instrumenten als checklists, voorlichting en periodieke gesprekken. Het goed laten verlopen van de ontwikkeling naar en de controle op plaatsonafhankelijke arbeid binnen een organisatie wordt in belangrijke mate afhankelijk van een goed samenspel tussen werkgever en werknemer.
De Inspectie SZW zal mede om praktische redenen alleen een reactieve rol hebben: de Inspectie SZW zal ingrijpen bij klachten en duidelijke overtredingen van de wet. De Inspectie SZW is op grond van artikel 5.15 van de Algemene wet bestuursrecht bevoegd tot het betreden van elke (arbeids)plaats, niet zijnde een woning. Daarnaast is de Inspectie SZW op grond van artikel 24, derde lid, van de Arbeidsomstandighedenwet onder voorwaarden bevoegd een woning binnen te treden zonder toestemming van de bewoner.