Ook een bore-out kan leiden tot een (lange) periode van arbeidsongeschiktheid met hoge verzuimkosten tot gevolg. Hoe herken je een bore-out, wat zegt de wet en voorkom je een bore-out?

Werkgevers zijn alert op burn-out klachten onder hun werknemers. Een burn-out kan immers leiden tot een (lange) periode van arbeidsongeschiktheid met hoge verzuimkosten tot gevolg. Liever voorkomen dan genezen, luidt het stramien. Dat doen werkgevers onder andere door het aanbieden van een gezonde werk-privé balans en een lagere werkdruk. Toch lijken werkgevers minder alert op bore-out klachten onder hun werknemers. Ondanks dat de oorzaak van een bore-out anders is (onderbelasting en verveling in plaats van overbelasting) zijn de symptomen gelijk aan een burn-out. 

Wat zegt de wet?

De Arbowet verplicht tot een beleid rondom psychosociale arbeidsbelasting van werknemers. Strikt juridisch genomen valt onderbelasting van werknemers hier niet onder. Toch heeft een werkgever ook op grond van het Burgerlijk Wetboek een zorgplicht om ervoor te zorgen dat zijn werknemers zo min mogelijk schade oplopen tijdens het werk. Een werkgever doet er daarom goed aan om bore-out klachten aan te pakken. 

Definitie bore-out

Werknemers met een bore-out worden structureel te weinig uitgedaagd en ervaren daardoor verveling. Dit kan bijvoorbeeld zijn omdat zij overgekwalificeerd zijn voor de functie die zij vervullen, maar ook omdat zij te veel repetitief werk doen of omdat zij te weinig uitdagende taken hebben. Een bore-out kan ook ontstaan omdat een werknemer zich niet gehoord binnen zijn/haar team, door zijn/haar leidinggevende of binnen de organisatie. Al deze dingen kunnen eraan bijdragen dat de werknemer niet langer voldoening vindt in de werkzaamheden. De symptomen van een bore-out zijn nagenoeg gelijk aan die van een burn-out. De werknemer kan last hebben van slapeloosheid, lusteloosheid, structurele vermoeidheid, irritatie, frustratie en een laag zelfbeeld. In sommige gevallen komen hier lichamelijke klachten bij zoals (structurele) hoofdpijn of spier- en gewrichtspijn. 

Werknemer met kantoorbaan vaker bore-out

Onderzoek wijst uit dat een bore-out vaker voorkomt bij kantoorbanen. De werknemer in een kantoorsituatie heeft vaak meerdere taken en verantwoordelijkheden, maar heeft de autonomie om deze naar eigen behoeven uit te voeren. Daarnaast werkt de kantoorwerknemer vaak binnen een grote en complexe organisatie. Hij/zij heeft weinig overzicht over de beslissingen die worden genomen binnen de organisatie en ziet daardoor weinig resultaat van zijn/haar werkzaamheden. Deze werknemers willen meehelpen aan een ‘stip op de horizon’ of aan strategische oplossingen, maar krijgen hier vaak niet de mogelijkheid voor. Dit is jammer, vaak gaat het om juist om de meest getalenteerde werknemers. 

Coronacrisis en de bore-out

De coronacrisis heeft de kans op een bore-out bij werknemers vergroot. Dankzij het thuiswerken ervaren de werknemers minder afwisseling dan op kantoor, en zijn er minder prikkels. Verveling ligt dan op de loer. Bovendien zorgt het (gedeeltelijk) thuiswerken voor minder betrokkenheid bij kantoor. De leidinggevende heeft minder zicht op de werknemer dan vroeger en zal signalen die duiden op een (beginnende) bore-out dus minder snel herkennen. 

Gevolgen bore-out

Het Zilveren Kruis rekende in een onderzoek van 2017 uit dat de gemiddelde burn-out/bore-out van één werknemer de organisatie ongeveer €60,000 kost. Hierbij wordt ervan uitgegaan dat een werknemer gemiddeld 242 dagen ziek is en gemiddeld €250 per dag kost. Naast (langdurige) arbeidsongeschiktheid heeft een bore-out ook andere negatieve gevolgen. De werknemer kampt met verminderde prestaties en afnemende productiviteit. Dit kost de werkgever ook geld. De werknemer toont minder betrokkenheid bij het team of bij de organisatie en in sommige gevallen heeft de bore-out een vroegtijdig vertrek tot gevolg. 

Bore-out problematiek herkennen

De eerste stap is om na te gaan in hoeverre bore-out problematiek speelt binnen de organisatie. Dit kan door de dialoog aan te gaan met de werknemers in bijvoorbeeld een training. Dit kan ook door de werknemers een (anonieme) survey in te laten vullen de algemene werknemerstevredenheid (bijvoorbeeld over hun werkzaamheden, ambities en gemoedstoestand). Met name nu werknemers vanwege de coronacrisis nog steeds (gedeeltelijk) thuiswerken is een dialoog extra van belang. Het is aan te raden om bedrijfsarts ook te betrekken bij het in kaart brengen van de bore-out. Een bedrijfsarts kan vrij eenvoudig inschatten of er sprake kan zijn van een bore-out (indicatoren zijn bijvoorbeeld overmatig alcoholgebruik, roken, drugsgebruik of een laag zelfbeeld). 

Bore-out problematiek voorkomen

Er is geen eenduidige oplossing voor het voorkomen van een bore-out, maar het herkennen van het probleem lijkt de eerste stap te zijn. Punten waar de werkgever/leidinggevende op kan letten zijn indicatoren zoals: wordt er genoeg gebruik gemaakt van de capaciteiten van deze werknemer/ geeft deze werknemer aan zijn/haar werkzaamheden inhoudelijk leuk en uitdagend te vinden/ voelt de werknemer zich betrokken bij de het team en de organisatie? De aanpak van de bore-out vereist over het algemeen een individuele aanpak en persoonlijke aandacht door de leidinggevende. Hierbij kan gedacht worden extra opleidingsmogelijkheden voor de betrokken werknemer, een promotie of extra verantwoordelijkheden. 

Wanneer bore-out gerelateerde klachten op tijd worden gesignaleerd door de werkgever, hoeft het in veel gevallen niet tot een daadwerkelijke van arbeidsongeschiktheid te leiden. Werkgever, hou dus een vinger aan de pols en voorkom daarmee hoge (verzuim)kosten en vroegtijdige uitstroom van de meest getalenteerde werknemers!