Er is een geheel vernieuwde Aanwijzing handhaving Arbeidsomstandighedenwet en Arbeidstijdenwet opgenomen. De belangrijkste wijzigingen ten opzichte van de vorige aanwijzing zijn: 

Nieuwe certificatievoorschriften in Arbobesluit voor bedrijven die ontplofbare oorlogsresten opsporen en registratie eisen aan personen die met explosieven werken of als deskundige ontplofbare oorlogsresten opsporen.

Per 1 juli 2020 is artikel 7.23d van het Arbeidsomstandighedenbesluit gewijzigd. Het gaat niet alleen om tekstuele wijzigingen, maar ook de voorwaarden voor de inzet en het gebruik van werkbakken en werkplatforms zijn op de schop gegaan. 

Aan het Arbeidsomstandighedenbesluit is een nieuwe afdeling 1B toegevoegd, waarin de algemene voorschriften voor het nieuwe systeem van wettelijk verplichte persoonsregistratie wordt ingevoerd (artikelen 1.5j tot en met 1.5p).

Het nieuwe Certificatieschema voor de Persoonscertificaten DAV-1, DAV-2 en DTA is van kracht geworden

De Europese verordening voor de harmonisatie van Europese veiligheids- en gezondheidseisen voor persoonlijke beschermingsmiddelen (EU) 2016/425 is op 21 april volledig in werking getreden.
 

Vanaf 25 mei 2018 is de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) van toepassing in Nederland en is de ‘oude’ Wet bescherming persoonsgegevens (Wbp) vervangen. De AVG is geen onderdeel van de Arbowet, maar wel een belangrijke wet waar iedereen – in Arboland en daarbuiten – mee te maken krijgt. Wat is er veranderd? En waar moet je op letten?

De ondernemingsraad (OR) krijgt binnen de nieuwe Arbowet een aanzienlijk grotere rol toebedeeld. Welke rechten dit precies zijn en waar u als werkgever op moet letten, vindt u hier op een rijtje. 

Op 1 juli is de gewijzigde Arbeidsomstandighedenwet in werking getreden, samen met een wijziging van het Arbeidsomstandighedenbesluit waarmee de second opinion en de klachtenprocedure van de bedrijfsarts van kracht wordt. De wijzigingen versterken de betrokkenheid van de werkgevers en werknemers bij de arbodienstverlening, de preventie in het bedrijf moet meer aandacht krijgen en werknemers krijgen rechtstreeks toegang tot de bedrijfsarts. Ook komt er een recht op een second opinion van een andere bedrijfsarts.

Dit jaar zijn, als gevolg van drie opeenvolgende wijzigingen, de bestaande voorschriften voor erkenning van EU-beroepskwalificaties aangepast. Een systeem voor het melden van valse beroepskwalificaties is toegevoegd en voor sommige beroepen een Europese beroepskaart. Dat laatste geldt niet voor de beroepen waarvoor het ministerie van SZW een certificatieplicht kent.

Het Arbeidsomstandighedenbesluit is uitgebreid met regels voor de veiligheid en gezondheid bij offshore olie- en gasactiviteiten. Met nieuwe veiligheids- en gezondheidsvoorschriften bij offshore- en gasactiviteiten wordt de EU-richtlijn 2013/30/EU doorgevoerd die is opgesteld naar aanleiding van het zeer ernstige ongeluk dat zich in 2010 in de Golf van Mexico voordeed bij een boring naar olie.

Op 1 juli 2016 zijn er in deze lijsten weer enkele wijzigingen doorgevoerd. De lijsten worden tweemaal per jaar bijgewerkt.

De certificatie-eisen voor bedrijven die conventionele explosieven opsporen, zijn op grond van een evaluatie aangepast aan de stand der techniek. Dit betreft bijlage XII van de Arbeidsomstandighedenregeling.

Op 8 juli is het Besluit risico zware ongevallen 2015 van kracht geworden. Het besluit is een gevolg van de SEVESO III-richtlijn. De regeling die hoort bij Brzo2015 wordt naar verwachting in 2016 vastgesteld. Het Besluit risico’s zware ongevallen 2015 (Brzo 2015) vervangt het daarvoor bestaande Brzo 1999.

Met de implementatie van de richtlijn 2014/27/EU zijn diverse Europese richtlijnen aangepast aan de Europese verordening 1272/2008, betreffende de indeling, etikettering en verpakking van stoffen en mengsels. De wijzigingen zijn op 17 juli 2015 in werking getreden en werken op diverse onderdelen in de arbeidsomstandighedenregelgeving door.

Met ingang van 1 oktober is de Arbeidsomstandighedenregeling op drie punten gewijzigd.

Zowel de 'Richtlijn voor strafvordering Arbeidsomstandighedenwet' en de 'Aanwijzing handhaving Arbeidsomstandighedenwet' zijn aangepast aan de Wet aanscherping handhaving en sanctiebeleid SZW-wetgeving, die op 1 januari 2013 van kracht werd.  Deze wijzigingen richten zich tot het openbaar ministerie en zijn leidend bij de vervolging van genoemde strafrechtelijke overtredingen.

De wijzigingsregeling voert diverse aanvullingen, correcties en updates door op het vlak van certificatie- en keuringsvoorschriften in de Arbeidsomstandighedenregeling, en de Warenwetregelingen containers, drukapparatuur, explosieveilig materiaal, liften, machines en de persoonlijke beschermingsmiddelen is gewijzigd.  Daarnaast worden in de Regeling stralingsbescherming werknemers 2014 de administratieve kosten voor de afgifte van het stralingspaspoort aangepast aan de prijsindexatie. Deze wijzigingen gaan in per 1 januari 2015. 

Bij actualisatie van de arbeidsomstandighedenregeling is geconcludeerd dat het vaststellen van een grenswaarde voor azijnzuur, calciumdihydroxide, picrinezuur en kresol primair aan de overheid is en dat deze stoffen alsnog in bijlage XIII vermeld horen te worden (als wettelijke grenswaarde).

Op 17 juli 2014 is de Beleidsregel openbaarmaking inspectiegegevens bij zware en ernstige asbestovertredingen in de Staatscourant gepubliceerd. De beleidsregel vormt de juridische uitwerking voor de openbaarmaking van inspectiegegevens op het gebied van asbestsanering en is op 15 augustus in werking getreden. 

De grenswaarden voor het werken met asbestvezels gaan omlaag per 1 juli 2014. Dat is een gevolg van nieuwe wetenschappelijk inzichten die aantonen dat de gezondheidsrisico’s veel groter zijn dan eerder werd aangenomen.  De grenswaarde voor witte asbest (chrysotiel) gaat per 1 juli 2014 en die van de andere soorten waarschijnlijk op 1 januari 2015.

Per 1 april 2014 zijn de Aanwijzing handhaving Arbeidsomstandighedenwet en de Richtlijn voor strafvordering Arbeidsomstandighedenwet in werking getreden. De aanwijzing stelt regels voor de vervolging door het Openbaar Ministerie van verdachten die de strafrechtelijke bepalingen van de Arbeidsomstandighedenwet hebben overtreden. De richtlijn bevat het transactie- en rekwireerbeleid voor de strafrechtelijk te handhaven overtredingen van de Arbeidsomstandighedenwet, waaronder een aantal BRZO-feiten. De richtlijn is gewijzigd mede naar aanleiding van de inwerkingtreding van de Wet aanscherping handhaving en sanctiebeleid SZW-wetgeving op 1 januari 2013.

Met ingang van 1 februari 2014 is de Inspectie SZW verantwoordelijk voor het namens de minister van SZW aanwijzen van en het opleggen van maatregelen aan aangewezen (aangemelde) certificerings- en keuringsinstellingen.

Als een buitenlandse dienstverrichter werkzaamheden wil uitoefenen in een beroep waarvoor een persoonscertificatieplicht geldt, moet hij voldoende gekwalificeerd zijn. De regelgeving schrijft voor op welke wijze een buitenlandse dienstverrichter zijn vakbekwaamheid kan aantonen. Daarbij was onvoldoende duidelijk aangegeven hoe lang zijn certificaat van vakbekwaamheid vervolgens geldig was. Evenmin was duidelijk of dit certificaat van vakbekwaamheid ingetrokken kon worden. Vanaf 1 januari 2014 is dat opgelost.

Naast de ambtenaren van de Inspectie SZW worden ook de ambtenaren van de Inspectie Leefomgeving en Transport belast met het toezicht op de naleving van de Arbeidsomstandighedenwet op binnenvaartschepen. De Aanwijzingsregeling toezichthoudende ambtenaren is op dit punt met ingang van 19 november 2013 gewijzigd.

Sinds 1 november 2013 zijn in de Arbeidsomstandighedenregeling de meetvoorschriften voor de eindcontrole bij asbestsanering gemoderniseerd. Hiervoor geldt nu de NEN-norm 2990 versie 2012. Dit heeft betrekking op de bijlagen XIIIa en XIIIb van de Arbeidsomstandighedenregeling.

Werkgevers gaan scholing voor leden van de ondernemingsraad rechtstreeks vergoeden. Naast deze verandering in het financieringssysteem zijn er nog enkele kleine wijzigingen in de Wet op de ondernemingsraden (WOR). Het betreft conflictbemiddeling, certificering en medezeggenschap in internationale concerns.

Vanaf 20 augustus 2013 krijgen zeevarenden dezelfde bescherming als werknemers onder het Arbeidsomstandighedenbesluit. De zeevarende wordt vanaf nu in het Arbobesluit gezien als werknemer en de scheepsbeheerder als werkgever.

Aan de beleidsregel boeteoplegging Arbeidsomstandighedenwetgeving zijn  per 1 juli een aantal overtredingen toegevoegd en andere aanpassingen doorgevoerd. Voor  overtreding van de  taaleis voor gecertificeerde, die per 1 juli is uitgebreid, is een nieuwe bestuurlijke boete ingevoerd. Nieuwe zware overtredingen zijn toegevoegd voor elektrotechnische werkzaamheden, werkzaamheden aan installaties onder hoogspanning en aan explosiegevaarlijke installaties, als werkzaamheden worden uitgevoerd zonder voldoende beveiliging. Datzelfde geldt voor het onvoldoende voorkomen van valgevaar (artikel 3.16 Arbeidsomstandighedenbesluit). De zware overtreding van artikel 4.7 wordt aan een ander artikellid gekoppeld. Tot slot wordt de werknemersboete voor artikel 4.18 geschrapt.

De bestaande eis om de Nederlandse taal voldoende te beheersen geldt op dit moment voor personen die permanent in een gecertificeerd arbo-beroep werken. Vanaf 1 juli  2013 is deze eis ook van toepassing indien een buitenlandse werknemer slechts een tijdelijke of incidentele klus in een gecertificeerd beroep uitoefent. In bijzondere gevallen is een andere gemeenschappelijke taal toegestaan.

Na jaren discussie tussen de overheid en werkgevers en werknemers is nu bepaald dat voor zzp’ers en vaste werknemers dezelfde arbovoorschriften gaan gelden. Dit om concurrentie en ongevallen te voorkomen. De wijziging geldt alleen voor situaties waarin zzp’ers en werknemers op dezelfde arbeidsplaats samenwerken.

Overtredingen van het Besluit risico’s zware ongevallen 1999 worden vanaf 1 januari 2013 anders aangepakt. Het is voor het eerst dat bestuurlijke boetes op dit terrein worden gehanteerd. Gezien de ernst van de ongevallen zijn de boetes een stuk hoger dan voor overtredingen van de arboregelgeving geldt. Omdat het strafrecht op dit terrein van toepassing blijft, zijn er slechts twee categorieën bestuurlijke boetes geïntroduceerd.