Alle regelingen die voortkomen uit de Tijdelijke wet maatregelen covid zijn vooralsnog verlengd tot 1 september 2021.
Twee maal per jaar publiceert het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) de bijgewerkte lijsten met kankerverwekkende stoffen en processen, met voor de voortplanting giftige stoffen, en met mutagene stoffen. Voor deze editie heeft een algehele controle plaatsgevonden.
Met ingang van 1 december 2020 is op grond van de Tijdelijke wet maatregelen Covid-19 aan artikel 28 van de Arbeidsomstandighedenwet, dat over het stilleggen van de werkzaamheden door de Inspectie SZW gaat, een zevende lid toegevoegd.
Er is een geheel vernieuwde Aanwijzing handhaving Arbeidsomstandighedenwet en Arbeidstijdenwet opgenomen. De belangrijkste wijzigingen ten opzichte van de vorige aanwijzing zijn:
De algemene voorschriften voor de inrichting van arbeidsplaatsen in artikel 3.2 is onvoldoende toegesneden op de specifieke eisen die nodig zijn om te voorkomen dat werknemers op de werkplek met het virus SARS-CoV-2 besmet raken. Om die reden is een tijdelijk artikel 3.2a toegevoegd.
Nieuwe certificatievoorschriften in Arbobesluit voor bedrijven die ontplofbare oorlogsresten opsporen en registratie eisen aan personen die met explosieven werken of als deskundige ontplofbare oorlogsresten opsporen.
Per 1 juli 2020 is artikel 7.23d van het Arbeidsomstandighedenbesluit gewijzigd. Het gaat niet alleen om tekstuele wijzigingen, maar ook de voorwaarden voor de inzet en het gebruik van werkbakken en werkplatforms zijn op de schop gegaan.
Aan het Arbeidsomstandighedenbesluit is een nieuwe afdeling 1B toegevoegd, waarin de algemene voorschriften voor het nieuwe systeem van wettelijk verplichte persoonsregistratie wordt ingevoerd (artikelen 1.5j tot en met 1.5p).
Per 1-1-2020 is er een toevoeging aan de Arbeidsomstandighedenwet over het toezenden van een rapport aan betrokken personen.
De Inspectie SZW mag voor het ontbreken van een RI&E nu direct boetes van 4500 euro uitdelen. Zonder bijbehorend plan van aanpak met overzicht van de verbeterpunten kan een aanwezige RI&E ook een boete opleveren.
De oude ‘Beleidsregel arbocatalogi 2010’ heeft per 14 juni plaatsgemaakt voor de nieuwe ‘Beleidsregel arbocatalogi 2019’.
De ‘Lijst van kankerverwekkende stoffen’ is aangepast. Er zijn twee nieuwe stoffen toegevoegd: 2,4-dichloor-1-nitrobenzeen en 1,4-dichloor-2-nitrobenzeen.
Het nieuwe Certificatieschema voor de Persoonscertificaten DAV-1, DAV-2 en DTA is van kracht geworden
Per 1 april 2019 is het nieuwe Certificatieschema voor de Procescertificaten Asbestinventarisatie en Asbestverwijdering van kracht. Dit schema vervangt twee bijlagen bij de Arbeidsomstandighedenregeling:
Op 2 januari 2019 zijn de halfjaarlijkse aanpassingen in de SZW-lijsten met gevaarlijke stoffen in de Staatscourant gepubliceerd. Er zijn dertien stoffen nieuw op de lijst geplaatst.
Actieve deelname van medewerkers aan de RI&E creëert draagvlak voor eventuele verbetertrajecten.
Op 2 juli 2018 zijn er in deze lijsten weer enkele wijzigingen doorgevoerd. De lijsten worden tweemaal per jaar bijgewerkt. Methanol en kopersulfaat gelden niet meer als gevaarlijk voor de voortplanting.
Op 21 augustus zijn de halfjaarlijkse aanpassingen in de Lijst met wettelijke grenswaarden in werking getreden. Er zijn 19 stoffen nieuw op de lijst geplaatst en van 9 stoffen, waaronder koolmonoxide, is de grenswaarde scherper gesteld. Deze lijst staat in paragraaf A van Bijlage XIII van de Arboregeling en is gebaseerd op Europese regelgeving.
De Europese verordening voor de harmonisatie van Europese veiligheids- en gezondheidseisen voor persoonlijke beschermingsmiddelen (EU) 2016/425 is op 21 april volledig in werking getreden.
Vanaf 25 mei 2018 is de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) van toepassing in Nederland en is de ‘oude’ Wet bescherming persoonsgegevens (Wbp) vervangen. De AVG is geen onderdeel van de Arbowet, maar wel een belangrijke wet waar iedereen – in Arboland en daarbuiten – mee te maken krijgt. Wat is er veranderd? En waar moet je op letten?
Na 1 januari 2018 gelden voor certificerende instellingen strengere criteria om door SZW te worden aangewezen voor de afgifte van certificaten op basis van de arbeidsomstandighedenregelgeving.
De ondernemingsraad (OR) krijgt binnen de nieuwe Arbowet een aanzienlijk grotere rol toebedeeld. Welke rechten dit precies zijn en waar u als werkgever op moet letten, vindt u hier op een rijtje.
Per 1 juli 2017 zijn in het Arbeidsomstandighedenbesluit en de Arbeidsomstandighedenregeling nieuwe bepalingen opgenomen die verduidelijken welke maatregelen werkgevers moeten nemen om werknemers die werken met gevaarlijke stoffen, te beschermen.
Op 1 juli is de gewijzigde Arbeidsomstandighedenwet in werking getreden, samen met een wijziging van het Arbeidsomstandighedenbesluit waarmee de second opinion en de klachtenprocedure van de bedrijfsarts van kracht wordt. De wijzigingen versterken de betrokkenheid van de werkgevers en werknemers bij de arbodienstverlening, de preventie in het bedrijf moet meer aandacht krijgen en werknemers krijgen rechtstreeks toegang tot de bedrijfsarts. Ook komt er een recht op een second opinion van een andere bedrijfsarts.
Als (Arbo)adviseur moet u uw organisatie dagelijks adviseren. Doorgaans is het helder wat te adviseren maar soms moet u de arbowet raadplegen. Waar kunt u de informatie vinden en wat zal de inspectie SZW ervan vinden? Hoe werkt deze inspectie en wat kunt u van ze verwachten?
De certificatieschema’s voor deskundig asbestverwijderaar (DAV 1 en 2) en voor deskundig toezichthouder asbestverwijdering (DTA) zijn ingrijpend aangepast en samengevoegd in een nieuw certificatieschema. De leerling deskundig asbestverwijderaar is vervallen. Daarvoor in de plaats zijn er nu twee wettelijke certificatieregelingen voor de deskundig asbestverwijderaar niveau 1 en niveau 2.
Dit jaar zijn, als gevolg van drie opeenvolgende wijzigingen, de bestaande voorschriften voor erkenning van EU-beroepskwalificaties aangepast. Een systeem voor het melden van valse beroepskwalificaties is toegevoegd en voor sommige beroepen een Europese beroepskaart. Dat laatste geldt niet voor de beroepen waarvoor het ministerie van SZW een certificatieplicht kent.
In een verzamelbesluit dat op 1 januari 2017 van kracht geworden is, worden diverse technische wijzigingen doorgevoerd. De wijzigingen hebben betrekking op deskundigen bij arbodiensten, de risicio-inventarisatie en -evaluatie rond optische straling, geluid, duikarbeid, hijs- en hefgereedschap, ladders en trappen en verplichtingen van zelfstandigen en meewerkende werkgevers.
Het Arbeidsomstandighedenbesluit is uitgebreid met regels voor de veiligheid en gezondheid bij offshore olie- en gasactiviteiten. Met nieuwe veiligheids- en gezondheidsvoorschriften bij offshore- en gasactiviteiten wordt de EU-richtlijn 2013/30/EU doorgevoerd die is opgesteld naar aanleiding van het zeer ernstige ongeluk dat zich in 2010 in de Golf van Mexico voordeed bij een boring naar olie.
Op 1 juli 2016 zijn er in deze lijsten weer enkele wijzigingen doorgevoerd. De lijsten worden tweemaal per jaar bijgewerkt.
De Tweede Kamer heeft in september ingestemd met wijzigingen over arbogerelateerde zorg. De gewijzigde Arbowet zal waarschijnlijk in juli 2017 van kracht worden.
De grenswaarde voor amfibole asbestvezels in het Arbeidsomstandighedenbesluit wordt op 1 januari 2017 verlaagd van 10.000 naar 2.000 vezels/m3. Daarnaast zijn er wijzigingen in de risicoklasse-indeling voor blootstelling aan asbestvezels op arbeidsplaatsen.
Met ingang van 1 juli 2016 zijn nieuwe regels en grenswaarden ter bescherming van werknemers tegen de schadelijke werking van elektromagnetische velden van kracht geworden in het Arbeidsomstandighedenbesluit. Daarmee is richtlijn 2013/35/EU geïmplementeerd.
Het Warenwetbesluit drukapparatuur 2016 stroomlijnt de voorschriften voor conformiteitsbeoordelingen en conformiteitsbeoordelingsinstanties met het Nieuwe WetgevingsKader (NWK) op productgebied. De inhoudelijke eisen aan drukapparatuur wijzigen niet.
De certificatie-eisen voor bedrijven die conventionele explosieven opsporen, zijn op grond van een evaluatie aangepast aan de stand der techniek. Dit betreft bijlage XII van de Arbeidsomstandighedenregeling.
Op 8 juli j.l. is het Besluit risico zware ongevallen 2015 van kracht geworden. De daarbij behorende regeling is pas op 4 maart 2016 in werking getreden. Dat is een vertraging van maar liefst acht maanden. De regeling bevat nadere regels op grond van artikelen in het BRZO 2015.
Op 8 juli is het Besluit risico zware ongevallen 2015 van kracht geworden. Het besluit is een gevolg van de SEVESO III-richtlijn. De regeling die hoort bij Brzo2015 wordt naar verwachting in 2016 vastgesteld. Het Besluit risico’s zware ongevallen 2015 (Brzo 2015) vervangt het daarvoor bestaande Brzo 1999.
Tot voor kort was het voor de Inspectie SZW niet mogelijk het in de Arbeidsomstandighedenwet opgenomen instrument van een last onder dwangsom toe te passen bij de politie, de brandweer, inlichtingendiensten en justitiële inrichtingen. Deze beperking is nu opgeheven.
Met de implementatie van de richtlijn 2014/27/EU zijn diverse Europese richtlijnen aangepast aan de Europese verordening 1272/2008, betreffende de indeling, etikettering en verpakking van stoffen en mengsels. De wijzigingen zijn op 17 juli 2015 in werking getreden en werken op diverse onderdelen in de arbeidsomstandighedenregelgeving door.
Sinds 1 juli 2015 is de rijbewijsplicht ingevoerd voor jeugdigen die een trekker besturen op de openbare weg. Door invoering van een wettelijke verplichting voor een T-rijbewijs is de verplichting van een trekkercertificaat in het Arbeidsomstandighedenbesluit komen te vervallen.
Met ingang van 1 oktober is de Arbeidsomstandighedenregeling op drie punten gewijzigd.
Met ingang van 1 oktober 2015 zijn in de Warenwetregeling liften aanpassingen in de bijlagen doorgevoerd die gericht zijn op het beperken van administratieve en toezichtlasten, betere afstemming met accreditatienormen en het oplossen van onduidelijkheden.
De NEN-norm 3011:2015, die de eisen voor veiligheidskleuren en -tekens in de werkomgeving en in openbare ruimtes regelt, is gewijzigd per 1 maart 2015.
In het asbestverwijderingsbesluit zijn in de afgelopen maanden twee kleine technische wijzigingen doorgevoerd.
Zowel de 'Richtlijn voor strafvordering Arbeidsomstandighedenwet' en de 'Aanwijzing handhaving Arbeidsomstandighedenwet' zijn aangepast aan de Wet aanscherping handhaving en sanctiebeleid SZW-wetgeving, die op 1 januari 2013 van kracht werd. Deze wijzigingen richten zich tot het openbaar ministerie en zijn leidend bij de vervolging van genoemde strafrechtelijke overtredingen.
In 2014 is de beleidsregel arbocatalogi aangepast. Er zijn deelarbocatalogi toegevoegd en diverse actualiseringen doorgevoerd.
De wijzigingsregeling voert diverse aanvullingen, correcties en updates door op het vlak van certificatie- en keuringsvoorschriften in de Arbeidsomstandighedenregeling, en de Warenwetregelingen containers, drukapparatuur, explosieveilig materiaal, liften, machines en de persoonlijke beschermingsmiddelen is gewijzigd. Daarnaast worden in de Regeling stralingsbescherming werknemers 2014 de administratieve kosten voor de afgifte van het stralingspaspoort aangepast aan de prijsindexatie. Deze wijzigingen gaan in per 1 januari 2015.
Op 1 oktober 2014 zijn de arbeidsomstandighedenregeling zo aangepast dat alleen een persoon uit een Europese lidstaat die permanente werkzaamheden in een Nederland gecertificeerd beroep komt verrichten, een ‘certificaat van vakbekwaamheid’ ontvangt en een persoon die een tijdelijke of incidentele dienst een ‘bewijs van toetsing’ verkrijgt.
Bij actualisatie van de arbeidsomstandighedenregeling is geconcludeerd dat het vaststellen van een grenswaarde voor azijnzuur, calciumdihydroxide, picrinezuur en kresol primair aan de overheid is en dat deze stoffen alsnog in bijlage XIII vermeld horen te worden (als wettelijke grenswaarde).
Op 17 juli 2014 is de Beleidsregel openbaarmaking inspectiegegevens bij zware en ernstige asbestovertredingen in de Staatscourant gepubliceerd. De beleidsregel vormt de juridische uitwerking voor de openbaarmaking van inspectiegegevens op het gebied van asbestsanering en is op 15 augustus in werking getreden.
Elk half jaar laat SZW de lijsten publiceren van kankerverwekkend stoffen en processen en mutagene of voor de voortplanting schadelijke stoffen (reprotoxische stoffen). In de nieuwe publicatie van 1 juli zijn geen wijzigingen doorgevoerd ten opzichte van de reeds bestaande lijsten.
De grenswaarden voor het werken met asbestvezels gaan omlaag per 1 juli 2014. Dat is een gevolg van nieuwe wetenschappelijk inzichten die aantonen dat de gezondheidsrisico’s veel groter zijn dan eerder werd aangenomen. De grenswaarde voor witte asbest (chrysotiel) gaat per 1 juli 2014 en die van de andere soorten waarschijnlijk op 1 januari 2015.
Per 1 april 2014 zijn de Aanwijzing handhaving Arbeidsomstandighedenwet en de Richtlijn voor strafvordering Arbeidsomstandighedenwet in werking getreden. De aanwijzing stelt regels voor de vervolging door het Openbaar Ministerie van verdachten die de strafrechtelijke bepalingen van de Arbeidsomstandighedenwet hebben overtreden. De richtlijn bevat het transactie- en rekwireerbeleid voor de strafrechtelijk te handhaven overtredingen van de Arbeidsomstandighedenwet, waaronder een aantal BRZO-feiten. De richtlijn is gewijzigd mede naar aanleiding van de inwerkingtreding van de Wet aanscherping handhaving en sanctiebeleid SZW-wetgeving op 1 januari 2013.
Met ingang van 1 februari 2014 is de Inspectie SZW verantwoordelijk voor het namens de minister van SZW aanwijzen van en het opleggen van maatregelen aan aangewezen (aangemelde) certificerings- en keuringsinstellingen.
Als een buitenlandse dienstverrichter werkzaamheden wil uitoefenen in een beroep waarvoor een persoonscertificatieplicht geldt, moet hij voldoende gekwalificeerd zijn. De regelgeving schrijft voor op welke wijze een buitenlandse dienstverrichter zijn vakbekwaamheid kan aantonen. Daarbij was onvoldoende duidelijk aangegeven hoe lang zijn certificaat van vakbekwaamheid vervolgens geldig was. Evenmin was duidelijk of dit certificaat van vakbekwaamheid ingetrokken kon worden. Vanaf 1 januari 2014 is dat opgelost.
De certificatie-eisen voor persoonscertificaten van machinisten zijn per 1 januari 2014 gewijzigd. De machinist die bevoegd is om een mobiele torenkraan te bedienen, mag nu ook een gewone torenkraan bedienen. Een machinist die een mobiele kraan mag bedienen, mag vanaf nu ook een grondverzetmachine met hijsfunctie, een autolaadkraan en een verreiker met hijsfunctie bedienen.
Naast de ambtenaren van de Inspectie SZW worden ook de ambtenaren van de Inspectie Leefomgeving en Transport belast met het toezicht op de naleving van de Arbeidsomstandighedenwet op binnenvaartschepen. De Aanwijzingsregeling toezichthoudende ambtenaren is op dit punt met ingang van 19 november 2013 gewijzigd.
Sinds 1 november 2013 zijn in de Arbeidsomstandighedenregeling de meetvoorschriften voor de eindcontrole bij asbestsanering gemoderniseerd. Hiervoor geldt nu de NEN-norm 2990 versie 2012. Dit heeft betrekking op de bijlagen XIIIa en XIIIb van de Arbeidsomstandighedenregeling.
Werkgevers gaan scholing voor leden van de ondernemingsraad rechtstreeks vergoeden. Naast deze verandering in het financieringssysteem zijn er nog enkele kleine wijzigingen in de Wet op de ondernemingsraden (WOR). Het betreft conflictbemiddeling, certificering en medezeggenschap in internationale concerns.
Vanaf 20 augustus 2013 krijgen zeevarenden dezelfde bescherming als werknemers onder het Arbeidsomstandighedenbesluit. De zeevarende wordt vanaf nu in het Arbobesluit gezien als werknemer en de scheepsbeheerder als werkgever.
Per 1 augustus is de Arbeidsomstandighedenregeling gewijzigd. Het betreft een technische correctie op het gebied van certificatie van kraanmachinisten.
Per 1 augustus is de Arbeidsomstandighedenregeling gewijzigd. Het betreft de eisen aan het dienstverband van de kerndeskundigen arbodient. Deze is per 1 augustus weer terug op het oorspronkelijke niveau.
Aan de beleidsregel boeteoplegging Arbeidsomstandighedenwetgeving zijn per 1 juli een aantal overtredingen toegevoegd en andere aanpassingen doorgevoerd. Voor overtreding van de taaleis voor gecertificeerde, die per 1 juli is uitgebreid, is een nieuwe bestuurlijke boete ingevoerd. Nieuwe zware overtredingen zijn toegevoegd voor elektrotechnische werkzaamheden, werkzaamheden aan installaties onder hoogspanning en aan explosiegevaarlijke installaties, als werkzaamheden worden uitgevoerd zonder voldoende beveiliging. Datzelfde geldt voor het onvoldoende voorkomen van valgevaar (artikel 3.16 Arbeidsomstandighedenbesluit). De zware overtreding van artikel 4.7 wordt aan een ander artikellid gekoppeld. Tot slot wordt de werknemersboete voor artikel 4.18 geschrapt.
De bestaande eis om de Nederlandse taal voldoende te beheersen geldt op dit moment voor personen die permanent in een gecertificeerd arbo-beroep werken. Vanaf 1 juli 2013 is deze eis ook van toepassing indien een buitenlandse werknemer slechts een tijdelijke of incidentele klus in een gecertificeerd beroep uitoefent. In bijzondere gevallen is een andere gemeenschappelijke taal toegestaan.
Overtredingen van arbeidswetten worden per 1 januari 2013 anders bestraft. Voor bijna alle overtredingen zal voortaan een bestuurlijke boete worden opgelegd en de nieuwe boetes zijn over het algemeen tweemaal zo hoog als in het verleden. Bij recidive zal de boete verdubbelen of verdrievoudigen. Daarnaast wordt de last onder bestuursdwang algemeen inzetbaar en kan het werk bij herhaling van een overtreding preventief worden stilgelegd.
Na jaren discussie tussen de overheid en werkgevers en werknemers is nu bepaald dat voor zzp’ers en vaste werknemers dezelfde arbovoorschriften gaan gelden. Dit om concurrentie en ongevallen te voorkomen. De wijziging geldt alleen voor situaties waarin zzp’ers en werknemers op dezelfde arbeidsplaats samenwerken.
Met ingang van 1 juli 2012 zijn werkgevers verplicht om een aantal meldingen elektronisch aan te geven bij de Inspectie SZW. Het geldt ook voor het aanvragen van ontheffingen. Enige uitzondering op de digitalisering is het melden van dodelijke ongevallen.
Om plaats- en tijdonafhankelijke arbeid, ook bekend als Het Nieuwe Werken (HNW), makkelijker te maken, geldt hierop per 1 juli 2012 het lichtere arboregime. De Inspectie SZW treedt alleen nog op bij klachten.
In het Arbobesluit is op 1 juli 2012 de verplichting vervallen om een apart werkplan op te stellen voordat professioneel vuurwerk wordt geïnstalleerd of afgestoken. De maximale verkoophoeveelheid gaat van tien naar 25 kilo.
Overtredingen van het Besluit risico’s zware ongevallen 1999 worden vanaf 1 januari 2013 anders aangepakt. Het is voor het eerst dat bestuurlijke boetes op dit terrein worden gehanteerd. Gezien de ernst van de ongevallen zijn de boetes een stuk hoger dan voor overtredingen van de arboregelgeving geldt. Omdat het strafrecht op dit terrein van toepassing blijft, zijn er slechts twee categorieën bestuurlijke boetes geïntroduceerd.
