De powernap als secundaire arbeidsvoorwaarde?

De wetenschap is unaniem over de resultaten van een (kort) dutje op het werk: de powernap is goed voor elk. Het zou de psychische en fysieke gezondheid op korte én lange termijn verbeteren. Zo heeft het een positief effect op de stemming en emoties van de werknemer, maar daarnaast ook op zijn of haar geheugen, concentratievermogen en productiviteit. Op lange termijn kan het een burn-out voorkomen. Tel hier bij op dat uit onderzoek van het TNS NIPO blijkt dat een op de zes Nederlandse werknemers kampt met (chronische) slaapproblemen en de uitkomst lijkt kristalhelder: slapen tijdens werktijd moet worden toegestaan. Toch lijkt de mogelijkheid tot een middagdutje tijdens werktijd eerder uitzondering dan regel. Arbowetweter geeft een update over alle bestaande voor(oor)delen van de powernap. 

Vooroordelen
Vooruitstrevende werkgevers zoals Google faciliteren al langere tijd de mogelijkheid tot een powernap. (Nederlandse) werkgevers lijken echter huiverig deze vorm van ‘pauze’ te accepteren. Een slapende werknemer wordt al snel gezien als lui of gedemotiveerd. Dit is een vooroordeel. Onze hersenen zijn er niet op gemaakt om de hele dag ‘aan’ te staan, wat betekent dat de concentratie en het vermogen om informatie op te slaan gedurende de dag afneemt. Logischerwijs wordt hiermee ook de productiviteit minder. Een powernap kan dit verhelpen doordat een werknemer als het ware ‘herstart’.  

Het argument dat er binnen een bedrijf geen ruimte is voor powernapfaciliteiten, snijdt geen hout. Een powernapruimte hoeft immers niet groot te zijn: een enkele comfortabele stoel waar een werknemer zich in alle rust en privacy terug kan trekken is al voldoende. Een stoel beschikbaar stellen is zelfs beter dan een bed: in een bed valt men sneller in een (te) diepe slaap.

Binnen de zorg wordt vaak aangevoerd dat er, bijvoorbeeld tijdens weekend- en/of nachtdiensten, een minimale bezetting is waardoor een powernap voor alle werknemers moeilijk te realiseren is. Echter, een powernap kan ook bij wijze van een pauze worden ingezet indien een werknemer hier zelf behoefte aan heeft. Kortom, dit is dus geen argument vanuit de werkgever om bijvoorbeeld geen powernapfaciliteiten te faciliteren. Juist tijdens nachtdiensten hebben werknemers vaker behoefte aan een dutje om hun prestaties op peil te houden.

Hoe werkt een powernap?
De ideale powernap duurt ongeveer tien tot twintig minuten, maar nooit langer dan dertig minuten. Deze periode staat gelijk aan de eerste cyclus van slaap. Tijdens dit dutje wordt de werknemer als het ware herstart. Het geeft een boost in energie en concentratie. Doordat men nooit in de diepe slaap terechtkomt is het vrij gemakkelijk om wakker te worden en de werkzaamheden te herstarten.

Een powernap van dertig minuten wordt afgeraden. Men is dan net in een diepe slaap terechtgekomen en uit onderzoek blijkt dat het eveneens dertig minuten duurt voordat iemand na dit dutje goed kan opstarten en voordat de positieve effecten voelbaar worden. De eerste dertig minuten voelt men zich gedesoriënteerd, chagrijnig en vermoeid.

Een powernap van een uur tot anderhalf uur zorgt ervoor dat de hele slaapcyclus wordt doorlopen. Dit betekent dat deze powernap het meeste effect creëert, zo kan een werknemer hierna bijvoorbeeld gemakkelijker feiten onthouden en komt het zijn of haar creativiteit ten goede. Nadeel van deze vorm is dat een uur tot anderhalf uur moeilijker in te plannen is op een werkdag.

Beter dan koffie
Kortom, een powernap is goed voor elk. Op korte termijn stimuleert het de productiviteit en het concentratievermogen van de werknemer, op lange termijn kan het zelfs stressgerelateerde klachten, slaapproblematiek of een burn-out voorkomen. Investeren in powernapfaciliteiten lijkt een grote moeite, maar dit valt praktisch mee: een comfortabele stoel in een rustige ruimte is al voldoende. Een powernap werkt beter dan de sterkste kop koffie!